بررسی روایی نسخه فارسی مقیاس ارزیابی جامع خستگی در بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس

سابقه و هدف: خستگی یکی از شایعترین علائم در مولتیپل اسکلروزیس می باشد. تمامی ابزارهای ارزیابی خستگی در زبان فارسی، تنها شدت و یا تاثیر خستگی را می سنجندکه هیچکدام از اینها قابلیت راهنمایی درمانگران در درمان و کنترل خستگی را ندارند. از اینرو در مطالعه حاضر به بررسی روایی صوری، محتوایی، ساختاری و سازگاری درونی نسخه فارسی مقیاس ارزیابی جامع خستگی cfab-ms) ( در افراد مبتلا به ام اس در جامعه ایرانی پرداختیم. این پرسشنامه علاوه بر ارزیابی خستگی، فاکتورهای مرتبط با خستگی شامل خواب، درد، تحرک، استرس، اضطراب، خلق و مهارت مدیریت خستگی را نیز مورد ارزیابی قرار می دهد. روش بررسی: در این مطالعه توصیفی، مشارکت کنندگان شامل 60 بیمار مبتلا به ام اس نسخه فارسی مقیاس ارزیابی جامع خستگی در بیماران ام اس (cfab-ms) را تکمیل نمودند. آنها همچنین، پرسشنامه کیفیت خواب (psqi)، معیار تاثیر خستگی(mfis)، پرسشنامه درد (sf-mpq)، آزمون وضعیت راه رفتن (walk-12)، معاینه مختصر وضعیت روانی (mmse) و مقیاس اضطراب و افسردگی بیمارستانی (hads) را تکمیل نمودند. نهایتا داده های به دست آمده توسط نرم افزار نسخه 20spss مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. یافته ها: میانگین مدت زمانی که هر فرد مشارکت کننده صرف تکمیل پرسشنامه ها کردند، 64 دقیقه بود. بعد از انجام اصلاحات نهایی در فرایند ترجمه، نسخه فارسی مقیاس ارزیابی جامع خستگی در بیماران مبتلا به ام اس با کیفیت عالی به دست آمد. همه سوالات از نظر مشارکت کنندگان، قابل درک ارزیابی گردید و تا حد امکان پرسشنامه با فرهنگ ایرانی انطباق یافت. نتایج آماری شاخص روایی محتوایی کل آزمون عدد 95/0 را نشان داد. از نظر روایی ساختاری نیز همه آیتم ها همبستگی بالایی ( 470/0 تا 863/0 ، p<0/001) را نشان دادند. نهایتا، همخوانی درونی آیتم های ارزیابی جامع خستگی در بیماران مبتلا به ام اس با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ ( دامنه 40/0 تا 80/0) حاصل گردید. نتیجه گیری: یافته های این تحقیق نشان می دهد که مقیاس ارزیابی جامع خستگی در بیماران مبتلا به ام اس از روایی ساختاری و سازگاری درونی مطلوب برای ارزیابی علل خستگی در بیماران ام اس برخوردار است و میتواند قابلیت کاربرد در محیط های درمانی و پژوهشی را در بحث توانبخشی خستگی در این دسته از بیماران داشته باشد. کلید واژه ها: مولتیپل اسکلروزیس، خستگی، روایی